De herdenking begint dit jaar voor mij op 3 mei: dan zie ik op de televisie een concert met als titel ‘Er reed een trein naar Sobibor’. Een mooi concert door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest met een getuigenis van Jules Schelvis. Meneer Schelvis behoorde tot de 81 jonge mannen die werden geselecteerd om elders als ‘Arbeitsjuden’ in Polen en Duitsland te werken. Na de oorlog bleek hij de enige overlevende van zijn transport te zijn. Zijn verhaal grijpt me aan, meer dan ‘oorlogsverhalen’ eerder deden, en ik heb toch best wel wat boeken over de WOII gelezen. Misschien is dit intenser: ik zie de man die zijn verhaal voorleest. De auteur heeft een gezicht.
Ook merk ik dat verhalen uit de WOII me meer aangrijpen nu ik kinderen heb. Alsof ik me nu ineens een betere voorstelling kan maken van hoe gruwelijk het toen was.
Zo’n jaar geleden las ik ‘Door de ogen van een kind’ van Stella Müller-Madej. Een aangrijpend boek met veel gruwelijkheden. De schrijfster schuwde het bijvoorbeeld niet om weer te geven hoe kleine kinderen werden gedood en hoe zij daar getuige van was. Afgrijselijk.
Op 4 mei mag ik met duo Puur twee herdenkingsconcerten verzorgen. ’s Middags spelen we tijdens een herdenkingsdienst in een zorgcentrum in Hilversum.
Er worden gedichten voorgedragen, er is een overdenking en wij mogen de muziek verzorgen. Ons programma is, op verzoek, héél afwisselend: enkele (voor het publiek) onbekende licht-klassieke stukken, Secret Garden, een harp solo, Tears in Heaven, How Great Thou Art, en we sluiten af met het Ave Maria van Bach/Gounod. Werkelijk: voor ieder wat wils 🙂 Op een incident na waarbij twee bewoners bijna met elkaar op de vuist gaan, is het een mooie middag.
Daarna rijden we naar Workum om het herdenkingsconcert in de Doopsgezinde kerk te verzorgen. We zijn uitgenodigd op basis van een eerder concert dat we daar gaven en waar ik ‘Why?’ van Ned McGowan speelde (deze opname is in een andere kerk). Men wilde dat solostuk nog eens horen. Het programma van vanavond is:
Drie wat heftigere stukken met een oorlogsachtergrond (McGowan, Flothuis en Jongen). De quote die Flothuis schreef tijdens zijn verblijf in Kamp Vught zet me altijd te denken als ik hem tijdens het concert voorlees:
Onze ziel verlangt naar schoonheid,
onze geest streeft naar vrijheid,
ons noodlot is vergankelijkheid,
ons wachtwoord is gelatenheid.
En we spelen twee werken waar hoop de boventoon voert, met name het laatste deel van Nielsen: Het spel van geloof en hoop. Hoe mooi kun je een 4 mei-concert afsluiten?
Reacties zijn positief: mensen geven aan het een heel goed programma te vinden met een goede opbouw. Van Why? zijn ze (weer) onder de indruk. Ik dit keer iets minder, maar er moet altijd wat te studeren blijven, toch?
De echte herdenking voor mij was op 3 mei toen ik de getuigenis van Jules Schelvis hoorde. Ik hoop dat de muziek die Annegreet en ik hebben gespeeld er mede voor heeft gezorgd dat ons publiek kan terugkijken op een waardige herdenking op 4 mei.